Napęd RWD czy AWD – który wybrać?

Spis treści:

Każdy system napędowy zapewnia inne doświadczenia z jazdy i ma swoje indywidualne zalety oraz wady. Różnice wynikają przede wszystkim z konstrukcji tych napędów.

Napędy na jedną oś to FWD lub RWD. Z kolei napędy na obie osie mogą być realizowane na różne sposoby, od dawnych systemów z ręcznie dołączaną osią (nazywanych często 4WD lub 4x4), po nowoczesne systemy, które automatycznie rozdzielają napęd pomiędzy osie (częściej określane jako AWD).

AWD, czyli z angielskiego All Wheel Drive , to napęd na wszystkie koła, a więc obie osie. To obecnie najbardziej zaawansowany technologicznie napęd, dający sporą wszechstronność.

AWD stosowany w samochodach luksusowych może być skonstruowany na kilka sposobów:

• jako napęd z centralnym mechanizmem różnicowym (zazwyczaj cięższy, zwiększający zużycie paliwa i działający w reakcji na warunki drogowe),


• jako napęd dołączany sterowany elektronicznie (pozwalający z wyprzedzeniem reagować na warunki i oszczędzać paliwo podczas jazdy w trasie),


• jako oś tylna napędzana elektrycznie (stosowany w niektórych samochodach hybrydowych).

Napęd na tylną oś to RWD, a więc z angielskiego Rear Wheel Drive. Ten rodzaj napędu na jedną oś jest najczęściej spotykanym rozwiązaniem w motoryzacji dla aut o dużej mocy. Tylne koła napędzane są przede wszystkim w samochodach sportowych, co nie jest przypadkiem.

Innym rodzajem napędu na jedną oś jest FWD, czyli Front Wheel Drive, a więc napęd na przednią oś. Przedni napęd ma jednak ograniczenia, bo może wywoływać problemy z utrzymaniem trakcji w śliskich warunkach przy gwałtownym ruszaniu. Napęd na przednie koła zaburza także równowagę wagową pojazdu. Przedni napęd nie jest też spotykany w autach sportowych, bo może ograniczać ich osiągi. Napęd FWD stosowany jest w mniejszych, głównie miejskich samochodach. Technologia napędu na przednią oś jest też prostszą konstrukcją, dlatego przednim napędem dysponują zwykle tańsze modele

Napęd na cztery koła początkowo kojarzony był głównie z samochodami terenowymi. Zyskał jednak na popularności także w samochodach sportowych oraz codziennych autach rodzinnych, w tym SUV-ach, a to za sprawą zwiększonego bezpieczeństwa i niesamowitego komfortu jazdy. Z kolei napęd tylny, czyli RWD, ma długą historię w świecie motoryzacji i pierwotnie był montowany w samochodach sportowych oraz luksusowych. To dlatego, że napędzanie tylnych kół daje dynamiczną jazdę i wielką precyzję kierowania. Ale po kolei…

W nowoczesnych samochodach z napędem na cztery koła każde z nich może otrzymywać oddzielnie dostosowywaną moc napędu, co przyczynia się do lepszej stabilności i trakcji. W przypadku deszczu, śniegu czy oblodzenia każde z czterech kół ma moc napędową, co zwiększa stabilność, przyczepność i kontrolę nad pojazdem.

Tymczasem napęd RWD kieruje moc wyłącznie na tylne koła, co często przekłada się na bardziej dynamiczne osiągi, zwłaszcza w warunkach suchych i stabilnych. Kierowcy zwracają uwagę, że taki napęd ma tendencję do lepszej równowagi i bardziej przewidywalnego zachowania w warunkach suchych i stabilnych. Jednakże w trudniejszych warunkach może być bardziej wymagający dla kierowcy.

Wraz z postępem technologii systemy napędowe AWD stają się coraz bardziej zaawansowane. Niektóre z nich mogą dostosowywać moc napędu pomiędzy poszczególnymi kołami w czasie rzeczywistym, co zwiększa efektywność w różnych warunkach.

Przykładem auta oferującego inteligentny napęd na cztery koła AWD, a więc dającym możliwość zarówno napędzania tylko tylnej osi, jak i reagowania wszystkich kół, jeśli zajdzie taka potrzeba, jest Jaguar F-PACE . Tym samym łączy on sportowy charakter samochodu tylnonapędowego ze zwiększoną wszechmocnością, jaką daje napęd na obie osie. Przekazuje on napęd głównie na tylną oś, ale system Intelligent Driveline Dynamics, przewidując możliwą utratę przyczepności, nie tyle szybko reaguje na poślizg, ile wręcz mu zapobiega, sterując napędem na poszczególne koła.

Napęd na tylną oś czerpie z tradycyjnej konstrukcji, ale również ewoluuje dzięki zaawansowanym systemom kontroli trakcji i stabilizacji, które pomagają w utrzymaniu pojazdu na drodze nawet w gorszych warunkach. To dlatego często wybierany przez entuzjastów jazdy, szczególnie w samochodach sportowych, gdzie kierowca poszukuje silniejszych wrażeń z prowadzenia.

Ze względu na konieczność napędzania wszystkich kół system AWD może zużywać więcej paliwa niż RWD, zwłaszcza podczas normalnej jazdy w suchych warunkach. RWD, zazwyczaj generując mniej oporu, może być bardziej oszczędny podczas jazdy po suchych drogach. Różnice wynikają przede wszystkim ze stylu jazdy.

Trzeba zaznaczyć, że w przeciwieństwie do klasycznych 4WD, dzięki innowacyjnym technologiom inteligentne napędy AWD nie są bardziej paliwożerne od RWD, bo osie pojazdu napędzane są w nich w zależności od potrzeb, a nie w sposób ciągły.

Warto również dodać, że w warunkach niskiej przyczepności, na śliskiej nawierzchni, na przykład na śniegu czy w deszczu, AWD może zapewnić lepsze przyspieszenie, ponieważ moc jest rozprowadzana na więcej kół, co zwiększa trakcję.

W warunkach suchych samochody wyposażone w RWD mogą uzyskiwać równie dynamiczne przyspieszenie, co samochody AWD. Podczas gwałtownego przyspieszania tylna oś samochodu jest “obciążana” przez co staje się kluczowa dla przeniesienia napędu. Jednak każdy uślizg koła to strata mocy. Nowoczesny napęd AWD, tak jak stosowany w Jaguarze F-PACE, pozwala wykorzystywać podczas ruszania przede wszystkim tylną oś, a w przypadku nawet najmniejszego uślizgu - zamiast tracić moc, przenieść ją za pośrednictwem przedniej osi.

Współczesny napęd na wszystkie koła oparty jest na współgraniu mechanicznych elementów z superszybkim komputerem, który w ułamku sekundy decyduje o tym, jaki procent mocy i momentu obrotowego kierowany jest na poszczególne koła. Może to nawet oznaczać przeniesienie napędu na przednią oś albo tylko na koła tylne. W AWD wszystkie koła to koła napędowe.

Te innowacje wpływają niesamowicie na bezpieczeństwo jazdy terenowej i w trudnych warunkach drogowych. Daje to automatyczne odzyskiwanie przyczepności. Auta terenowe i SUV-y, sportowe samochody użytkowe mające napęd AWD, wykorzystują dzięki temu lepiej moment obrotowy w zależności od preferowanego stylu jazdy kierowcy. Sprawdzają się w trakcie szybkiej jazdy, zapewniając lepszą przyczepność, przede wszystkim kierując moc na drugą oś. A kiedy trzeba, auta same decydują o napędzaniu także przednich kół. To przekłada się również na wysoki komfort, który jest istotnym elementem bezpieczeństwa i wygody.


W takim napędzie podział mocy i momentu obrotowego dokonywany jest z użyciem sprzęgła łączącego przednią i tylną oś. Może to być:

• sprzęgło elektromechaniczne, które wykorzystuje silnik elektryczny do zaciskania sprzęgła;


• sprzęgło elektromagnetyczne, w którym to elektromagnes służy do zaciskania sprzęgła;


• sprzęgło wiskotyczne, znane też jako wielopłytkowe;


• mechanizm Torsen będący przekładnią złożoną z trzech par kół zębatych, które odpowiadają za rozdział mocy na koła;


• mechanizm Haldex, czyli połączenie płyty sprzęgła z rozwiniętym układem hydraulicznym.

To kluczowy mechanizm napędu, który znajduje się w centrum układu przeniesienia napędu w pojazdach z napędem na wszystkie koła lub z napędem na obie osie. Jego główną funkcją jest rozdzielanie momentu obrotowego pomiędzy oś przednią a tylną w celu zapewnienia optymalnej trakcji i stabilności pojazdu. Istotne jest zwłaszcza wtedy, gdy jedna z osi traci przyczepność.


Może on przyjąć różne formy w zależności od przekładni różnicowej. Oto trzy przykłady rodzajów centralnych układów różnicowych:

• Mechaniczny układ różnicowy: jest to najprostszy rodzaj centralnego układu różnicowego. Wykorzystuje mechanizmy, takie jak przekładnie zębate, do równomiernego rozprowadzenia momentu obrotowego pomiędzy osie.


• Elektroniczny układ różnicowy: W nowoczesnych pojazdach stosuje się takie systemy, ponieważ monitorują one prędkość obrotową poszczególnych kół i dostosowują rozkład momentu obrotowego na podstawie danych z czujników. To pozwala na bardziej precyzyjne reagowanie na zmienne warunki jazdy.


• Hydrauliczny układ różnicowy:Niektóre pojazdy off-road wyposażone są w hydrauliczne systemy różnicowe, które mogą dostosować rozkład momentu obrotowego w czasie rzeczywistym w zależności od warunków terenowych.

Odkąd nowoczesne napędy AWD są w stanie zapewniać przyjemność prowadzenia podobną do RWD, a do tego dają możliwość przenoszenia dużej mocy i nie zwiększają znacząco zużycia paliwa, stopniowo wypierają napędy RWD w samochodach luksusowych, a także wielu sportowych. RWD pozostaje jednak cenionym przez pasjonatów klasycznych rozwiązań rodzajem układu przeniesienia napędu.

• Lepsza trakcja – równomiernie rozłożona moc silnika na wszystkie koła pomaga ruszać i przyspieszać w trudnych warunkach, takich jak deszcz, śnieg, błoto czy oblodzenie.


• Poprawione osiągi – większa trakcja to mniejsze straty mocy podczas przyspieszania


• Bezpieczeństwo w warunkach zmiennych – cztery koła napędzane pomagają utrzymać stabilność i kontrolę nad pojazdem podczas przyspieszania.


• Równomierne zużycie opon – to może przyczynić się do wydłużonej żywotności opon.


• Lepsza stabilność na drodze – zwłaszcza podczas pokonywania zakrętów.


• Zdolności terenowe – dlatego auta z napędem AWD są popularne wśród miłośników off-roadu.


• Większa przyczepność – na przykład podczas jazdy na oblodzonej drodze.

• Lepsza równowaga wagowa - silnik, skrzynia biegów i inne podzespoły mechaniczne są umieszczone zazwyczaj z przodu pojazdu, co przyczynia się do lepszej równowagi wagowej.


• Lepsze osiągi w warunkach suchych – zwłaszcza podczas przyspieszania.


• Lepsze prowadzenie – bardziej dynamiczne i przyjemne doświadczenie z jazdy.


• Mniej złożona konstrukcja – co może oznaczać niższą masę pojazdu i potencjalnie prostszą konserwację.


• Lepsze doświadczenie dla entuzjastów motoryzacji – w przypadku napędu na koła tylne.